Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) w dniu 10 marca 2015 r. jednogłośnie podjęła uchwałę o przekazaniu do publicznej wiadomości informacji o:

• zaistnieniu okoliczności wskazujących na dokonanie manipulacji akcjami spółki Alchemia SA,
• złożeniu w dniu 9 marca 2015 r. do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa manipulacji z art. 183 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: ustawa),
• blokadzie rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych.

      Czynności sprawdzające przeprowadzone przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) pozwoliły na powzięcie uzasadnionego podejrzenia, iż w okresie od 1 grudnia
2013 r. do 3 lutego 2015 r. mogło dojść do dokonania manipulacji, notowanymi na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA, akcjami spółki Alchemia SA. UKNF ustalił, że w powyższym okresie ponad 90% wolumenu obrotu akcjami Alchemia SA stanowiły transakcje, w których zarówno jako kupujący jak i sprzedający występował ten sam inwestor (dalej: Inwestor). Co do zasady, w ramach poszczególnych sesji giełdowych, były to pojedyncze transakcje o wolumenach od około 400 tysięcy do ponad miliona sztuk akcji Alchemia SA. Co do zasady również, zlecenia sprzedaży składane były z rachunku papierów wartościowych Inwestora prowadzonego w domu maklerskim A (DM A), a zlecenia kupna składane były na rachunek papierów wartościowych Inwestora prowadzony w domu maklerskim B (DM B).

Tabela 1. Obrót akcjami Alchemia SA dokonany w okresie 1.12.2013 r. - 3.02.2015 r. na rachunkach Inwestora na tle aktywności pozostałych uczestników rynku.

       W wyniku działań podjętych przez UKNF ustalono, że na 289 sesji giełdowych, które miały miejsce w okresie od 1 grudnia 2013 r. do 3 lutego 2015 r., transakcje na akcjach Alchemia SA pomiędzy rachunkami Inwestora zawierane były na 190 sesjach giełdowych. Analiza dokonana przez UKNF wykazała ponadto, że od 6 października 2014 r. transakcje takie zawierane były na każdej sesji giełdowej. Obrazuje to poniższy wykres.

Wykres 1. Zestawienie wolumenów dziennych obrotów na akcjach Alchemia SA na poszczególnych sesjach giełdowych w okresie 6.10.2014 r. – 3.02.2015 r.
Uwaga: Zwiększenie wolumenu pozostałych transakcji w okresie od 20.01.2015 r. wynika przede wszystkim z transakcji skupu akcji własnych przez Alchemia SA.

      Analiza dokonana przez UKNF nie wykazała, aby którakolwiek z transakcji na akcjach Alchemia SA zawarta pomiędzy rachunkami Inwestora była skutkiem uaktywnienia się parametru „stop” w zleceniu. Oznacza to, że zlecenia, na podstawie których zawarto powyższe transakcje, nie były zleceniami z warunkiem limitu aktywacji i składane były jako zwykłe zlecenia do realizacji zgodnie z ich parametrami i czasem wpłynięcia do arkusza zleceń. W tym kontekście należy wskazać na synchronizację czasową składania tych zleceń. UKNF ustalił, iż transakcje między rachunkami Inwestora zawierane były w wyniku zleceń kupna i sprzedaży, które wpłynęły do systemu notującego giełdy średnio w odstępie niecałej minuty. Świadczy to o zamierzonym i skoordynowanym działaniu osoby reprezentującej Inwestora.

      Dokonana przez UKNF analiza historii rachunków papierów wartościowych i historii rachunków pieniężnych Inwestora wykazała, iż w okresie od 1 grudnia 2013 r. do 3 lutego 2015 r. miało miejsce:

• 174 transferów na łączną liczbę 146.127.000 akcji Alchemia SA z rachunku w domu maklerskim B na rachunek w domu maklerskim A, oraz
• 193 przelewy środków pieniężnych z rachunku w domu maklerskim A na rachunek w domu maklerskim B na łączną kwotę 743.864.000 zł.

Operacje powyższe były niemal lustrzanym odbiciem transakcji zawartych na akcjach Alchemia SA pomiędzy tymi samymi rachunkami Inwestora na sesjach giełdowych.
W efekcie, w obrocie giełdowym wolumen obrotów akcjami Alchemia SA został wykreowany w sposób sztuczny i był następstwem dokonywanego przez Inwestora wielkokrotnego obiegu, zbliżonego co do wielkości, pakietu akcji. Przedstawia to w uproszczeniu poniższy schemat.

Schemat 1. Obieg akcji Alchemia SA i środków pieniężnych na rachunkach Inwestora.

      Mając na uwadze powyższe, w dniu 9 marca 2015 r. UKNF złożył do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 183 ust. 1 ustawy, tj. manipulacji instrumentem finansowym, polegającej na składaniu zleceń i zawieraniu transakcji wprowadzających lub mogących wprowadzić w błąd co do rzeczywistego popytu i podaży ww. instrumentu finansowego (art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy) oraz powodujących sztuczne ustalenie się ceny ww. instrumentu finansowego (art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy), a także składaniu zleceń i zawieraniu transakcji, z zamiarem wywołania innych skutków prawnych niż te, dla osiągnięcia których faktycznie jest dokonywana dana czynność prawna (art. 39 ust. 2 pkt 3 ustawy). Ponadto Przewodniczący KNF, korzystając z uprawnienia określonego w art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, równocześnie ze złożeniem powyższego zawiadomienia wystąpił do domu maklerskiego A i domu maklerskiego B o dokonanie blokady rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych prowadzonych na rzecz Inwestora.

        Przekazanie do publicznej wiadomości informacji w powyższym zakresie ma na celu ochronę interesów inwestorów, a także kształtowanie świadomości prawnej uczestników rynku kapitałowego poprzez utwierdzanie w nich prawidłowych postaw wobec prawa.