Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089) (zwana dalej: „ustawą o biegłych rewidentach”) wprowadziła szereg istotnych zmian wpływających na sposób funkcjonowania podmiotów nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego spełniających definicję jednostek zainteresowania publicznego (zwanych dalej: JZP). W związku z nowymi zadaniami jakie wykonuje KNF należy zwrócić szczególną uwagę m.in. na uregulowania dotyczące komitetu audytu.

Należy wskazać, że dla niektórych podmiotów nadzorowanych przez KNF powołanie komitetu audytu stanowić będzie nowy obowiązek. Podmiotami, które co do zasady nie były dotychczas obowiązane do posiadania komitetów audytu, a zostały do tego zobowiązane na mocy nowej ustawy o biegłych rewidentach są: fundusze inwestycyjne i fundusze emerytalne, powszechne towarzystwa emerytalne, banki spółdzielcze, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe spełniające definicję JZP, krajowe instytucje płatnicze oraz w przypadkach przewidzianych w ustawie również towarzystwa funduszy inwestycyjnych.
Na podstawie art. 128 ust. 3 ustawy o biegłych rewidentach w przypadku otwartych funduszy emerytalnych, dobrowolnych funduszy emerytalnych oraz funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 2 pkt 9 lit. f ustawy o biegłych rewidentach, funkcje komitetu audytu pełni komitet audytu powołany przez powszechne towarzystwo emerytalne lub towarzystwo w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1896 z późn. zm.), będące organem danego funduszu.
W przypadku, gdy towarzystwo funduszy inwestycyjnych nie spełnia definicji JZP, aktualny pozostaje obowiązek powołania komitetu audytu dla funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 2 pkt 9 lit. f ustawy o biegłych rewidentach, który powinien zostać powołany zgodnie z art. 128 ust. 3 tej ustawy. Komitet ten ma obowiązek realizować swoje zadania w odniesieniu do realizacji obowiązków sprawozdawczych funduszy inwestycyjnych, a w zakresie działalności TFI jedynie wówczas, gdy towarzystwo objęte jest definicją JZP.

Sposób powoływania komitetów audytu został uregulowany w treści art. 128 ustawy o biegłych rewidentach. Przepis art. 128 ust. 4 ustawy o biegłych rewidentach określa szczegółowo przypadki, w jakich pełnienie funkcji komitetu audytu może być powierzone radzie nadzorczej lub innemu organowi nadzorującemu lub kontrolującemu JZP.

W myśl nowych wymogów wynikających z treści ustawy o biegłych rewidentach, większość członków komitetu audytu powinna spełniać kryteria określone w ustawie, w tym przynajmniej jeden członek powinien posiadać wiedzę i umiejętności z zakresu rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, większość członków komitetu audytu, w tym przewodniczący powinna być niezależna od danej JZP, a dodatkowo członkowie komitetu audytu muszą posiadać wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa JZP. Kryteria niezależności odnoszące się do członków komitetu audytu zostały szczegółowo określone w treści art. 129 ust. 3 ustawy o biegłych rewidentach, zaś art. 129 ust. 5 tej ustawy odnosi się do kwestii wiedzy i umiejętności z danej branży.

Z treści art. 128 ust. 5 ustawy o biegłych rewidentach wynika, że w przypadku, gdy zadania komitetu audytu zostały powierzone radzie nadzorczej, członkowie rady nadzorczej powinni, analogicznie jak członkowie komitetu audytu, spełniać odpowiednie wymogi ustawowe.

Organ nadzoru przypomina, że zgodnie z przepisem art. 297 ustawy o biegłych rewidentach JZP, które mają obowiązek posiadania komitetu audytu na podstawie przepisów ustawy o biegłych rewidentach, są obowiązane powołać go lub dostosować skład funkcjonującego obecnie komitetu audytu do wymogów określonych w ustawie o biegłych rewidentach w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów ww. ustawy. Termin na powołanie lub dostosowanie składu komitetu audytu w JZP upływa zatem w dniu 21 października 2017 r.

Ponadto przepis art. 128 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach zdanie drugie obliguje radę nadzorczą lub inny organ nadzorczy lub kontrolny JZP, do powołania  członków komitetu audytu spośród członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego JZP. Tym samym w przypadku dokonywania wyboru członków komitetu audytu w otwartych funduszach emerytalnych, dobrowolnych funduszach emerytalnych oraz powszechnych towarzystwach emerytalnych przepis art. 297 ustawy o biegłych rewidentach stosuje się z uwzględnieniem przepisów art. 44 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 870).
Organ nadzoru  zwraca również uwagę na treść regulacji określonych w art. 130 ust. 1 pkt 5-7 ustawy o biegłych rewidentach, zgodnie z którymi komitet audytu JZP jest zobowiązany do opracowania i wdrożenia polityki oraz procedury wyboru firmy audytorskiej, a także opracowania polityki w zakresie świadczenia dozwolonych usług niebędących badaniem przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej.

Jednocześnie w odniesieniu do banków spółdzielczych, organ nadzoru oczekuje, że jednostki zarządzające systemami ochrony instytucjonalnej oraz banki zrzeszające, wykorzystując kompetencje przysługujące im na podstawie przepisów ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszania się i bankach zrzeszających, zaangażują się w proces poszukiwania rozwiązań pozwalających na odpowiednie dopasowanie stosowanych w bankach spółdzielczych zasad organizacji do nowych obowiązków w zakresie powołania komitetów audytu, ich usytuowania organizacyjnego oraz spełnienia wymogów przez członków tych komitetów.

Ponadto organ nadzoru informuje, że podmioty, które zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1000, z późn.zm.) spełniały definicję JZP, a które nie stanowią JZP na mocy obecnie obowiązującej ustawy o biegłych rewidentach, nie są zobowiązane do powoływania komitetu audytu oraz stosowania się do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77 oraz Dz. Urz. UE L 330 z 11.06.2014, str. 66)  w zakresie dotyczącym JZP. Dalsze utrzymanie komitetu audytu w ramach struktur organizacyjnych w przypadku tych podmiotów pozostaje w gestii właściwych organów tej jednostki.