Informacje dotyczące kontroli pośredników ubezpieczeniowych - Komisja Nadzoru Finansowego

Data aktualizacji:

Kontrola brokera ubezpieczeniowego (dalej: broker) przeprowadzana jest na podstawie art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (dalej: udu). W ramach ww. kontroli badaniu podlega zgodność działalności brokera z przepisami prawa oraz jego stan majątkowy.

Zakres i sposób badania poszczególnych obszarów w ramach kontroli brokera zależy od jego indywidualnych cech, w szczególności:

  • czy jest to osoba fizyczna, 
  • czy jest to podmiot prawa handlowego, 
  • jakie produkty ubezpieczeniowe oferuje, 
  • jaka jest skala działalności (liczba zawartych umów i przypis składki),
  • jaki jest zasięg terytorialny działalności.

Kontrola może mieć charakter kompleksowy lub problemowy. Kontrola problemowa obejmuje swoim zakresem jeden lub więcej ze wskazanych poniżej obszarów.

W ramach kontroli kompleksowej brokera badaniu podlegają poniższe obszary jego działalności

1. organizacja działalności brokerskiej i dystrybuowane produkty ubezpieczeniowe, 
2. rozwiązania organizacyjne służące zapobieganiu konfliktom interesów tak, aby nie miały one negatywnego wpływu na interesy klientów – w odniesieniu do brokerów oferujących ubezpieczenia z grupy 3 działu I załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (dalej: uduir),
3. zasady wynagradzania brokera i osób fizycznych wykonujących czynności brokerskie (dalej: OFWCB),
4. nadzór brokera nad OFWCB, 
5. wypełnianie obowiązków dotyczących szkoleń zawodowych, 
6. tworzenie produktów ubezpieczeniowych,
7. wykonywanie obowiązków informacyjnych brokera, 
8. dokonywanie analizy wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej, 
9. sporządzanie porady wraz z rekomendacją najwłaściwszej umowy,
10. przedstawianie klientowi obiektywnej informacji o produkcie ubezpieczeniowym z uwzględnieniem rodzaju produktu,
11. rozpatrywanie skarg i reklamacji klientów.

I. Organizacja działalności brokerskiej i dystrybuowane produkty ubezpieczeniowe 

1. profil działalności brokera i strategia dystrybucji ubezpieczeń oraz dystrybuowane produkty ubezpieczeniowe;
2. regulacje wewnętrzne odnoszące się do organizacji procesu dystrybucji ubezpieczeń;
3. rozwiązania techniczno-organizacyjne przyjęte przez brokera w zakresie wykonywania działalności brokerskiej;
4. przestrzeganie przez brokera oraz osoby zobowiązane, o których mowa w art. 30 ust. 6 i 8 udu zakazów wskazanych w art. 30 ust. 1 ww. ustawy, 
5. spełnianie przez brokera i osoby zobowiązane wymogów, o których mowa w art. 34 ust. 4 udu (zdolność do czynności prawnych, niekaralność, rękojmia, wykształcenie, egzamin, doświadczenie), 
6. współpraca brokera z innymi podmiotami w zakresie dystrybucji ubezpieczeń (w tym art. 31 udu),
7. zasady dotyczące opłacania składki ubezpieczeniowej (art. 14 udu),
8. materiały informacyjne i marketingowe stosowane w procesie dystrybucji (art. 7 ust. 3 i 4 udu), 
9. obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej brokera (art. 28 udu).

II. Rozwiązania organizacyjne służące zapobieganiu konfliktom interesów (art. 15 udu) – tylko w odniesieniu do brokerów oferujących ubezpieczenia z grupy 3 działu I załącznika do uduir

1. zasady identyfikacji konfliktów interesu;
2. zasady i procedury zarządzania konfliktem interesów tak, aby nie miały one negatywnego wpływu na interesy klientów;
3. wprowadzone odstępstwa ze względu na zasadę proporcjonalności;
4. zasady informowania klientów o konflikcie interesów.

III. Zasady wynagradzania brokera oraz osób wykonujących czynności brokerskie (art. 7 ust. 2 udu)

1. porozumienia kurtażowe zawierane przez brokera z zakładami ubezpieczeń;
2. porozumienia dotyczące wzajemnych rozliczeń między brokerem i innymi podmiotami, z którymi współpracuje w zakresie dystrybucji ubezpieczeń;
3. zasady wynagradzania OFWCB. 

IV. Nadzór brokera nad OFWCB    

1. zapewnienie spełniania przez OFWCB wymogów, o których mowa w  art. 29 ust. 1 udu, 
2. zapewnienie spełniania przez OFWCB wymogów, o których mowa w art. 30 ust. 1 udu,
3. upoważnienia dla OFWCB do wykonywania czynności brokerskich w imieniu brokera (art. 22 ust. 6 udu),
4. nadzór nad wykonywaniem przez OFWCB czynności brokerskich (art. 4 ust. 6 udu)

V. Wypełnianie obowiązków dotyczących szkoleń zawodowych

1. realizacja obowiązków szkoleniowych przez brokera będącego osobą fizyczną (art. 12 ust. 10 pkt 1 udu);
2. realizacja obowiązku szkoleniowego przez OFWCB (art. 12 ust. 1 pkt 1 udu);
3. realizacja obowiązku szkoleniowego przez inne osoby zobowiązane (art. 12 ust. 10 pkt 3 udu);
4. zapewnienie przeprowadzenia szkolenia zawodowego, jego odpowiedniego poziomu merytorycznego oraz przeprowadzenia go przez osoby posiadające odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe, w tym szkolenia realizowane samodzielnie przez brokera (art. 12 ust. 5 udu).

VI. Tworzenie lub współtworzenie produktów ubezpieczeniowych (art. 11 udu oraz przepisy Rozdziału I i II Rozporządzenia delegowanego1)

1. produkty ubezpieczeniowe, dla których broker jest twórcą lub współtwórcą,
2. zasady współpracy brokera z zakładem ubezpieczeń i rola brokera w procesie tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych,
3. organizacja procesu tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych,
4. organizacja nadzoru nad procesem tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych oraz osoby odpowiedzialne,
5. organizacja kontroli prawidłowości procesu tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych oraz osoby odpowiedzialne.

VII. Wykonywanie obowiązków informacyjnych brokera 

1. zakres informacji i moment ich udostępniania/przekazywania (art. 32 ust. 1 pkt 1-3 i 5-8 udu),
2. sposób i forma przekazywania informacji (art. 9 ust. 1 i ust. 3-8 udu),
3. udostępnianie przez brokera zakładom ubezpieczeń dokumentu pełnomocnictwa udzielonego przez klienta (art. 27 udu),
4. okazywanie przez OFWCB klientom dokumentu upoważnienia udzielonego przez brokera (art. 32 ust. 4 udu).

VIII. Analiza wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej  (art. 8 ust. 1 udu)

1. sposób oraz forma przeprowadzenia analizy wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej (APK), 
2. narzędzia wykorzystywane przez brokera do przeprowadzenia APK,
3. informacje pozyskiwane od klienta w ramach APK i kryteria ich oceny w kontekście ustalania odpowiedniości produktu dla klienta (art. 8 ust. 3 udu).
IX. Sporządzanie porady wraz z rekomendacją najwłaściwszej umowy (art. 32 ust 1 pkt 4 udu)
1. sposób dokonywania analizy ofert dostępnych na rynku,
2. sposób sporządzania porady i wymagane elementy (rekomendacja najwłaściwszej umowy wraz z uzasadnieniem),
3. sposób i forma przekazywania porady wraz z rekomendacją (art. 9 ust. 2-8 udu).
X. Przedstawianie klientowi obiektywnej informacji o produkcie ubezpieczeniowym
1. sposób i forma przekazywanych przez brokera obiektywnych informacji o produkcie ubezpieczeniowym (art. 9 ust. 1 pkt 1 i ust. 3-8 udu),
2. zakres przekazywanych klientowi informacji o produkcie w odniesieniu do produktów, których przedmiotem są ryzyka wymienione w dziale II załącznika do uduir, ryzyka wymienione w dziale I grupa 3 oraz pozostałe ryzyka wymienione w dziale I przedmiotowego załącznika (art. 8 ust. 4, art. 22 ust. 1 uduir i Rozporządzenie delegowane PRIIP2)
3. termin przekazywania przez agenta obiektywnych informacji o produkcie ubezpieczeniowym (art. 8 ust. 1 udu)
XI. Reklamacje klientów dotyczące działalności dystrybucyjnej brokera
1. rejestr reklamacji;
2. sprawy sądowe z udziałem brokera dotyczące roszczeń związanych z dystrybucją ubezpieczeń.
______________________
1Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2358 z dnia 21 września 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 w odniesieniu do wymogów w zakresie nadzoru nad produktem i zarządzania nim dla zakładów ubezpieczeń i dystrybutorów ubezpieczeń (Dz.U.UE.L.2017.341.1)
2ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2017/653 z dnia 8 marca 2017 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych (PRIIP) przez ustanowienie regulacyjnych standardów technicznych w zakresie prezentacji, treści, przeglądu i zmiany dokumentów zawierających kluczowe informacje oraz warunków spełnienia wymogu przekazania takich dokumentów