Informacje dotyczące kontroli pośredników ubezpieczeniowych - Komisja Nadzoru Finansowego

Rynek ubezpieczeń

Standardowy zakres kontroli agenta ubezpieczeniowego i agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające

Data aktualizacji:

Kontrola agenta ubezpieczeniowego i agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające (dalej zwanych łącznie: agentem) przeprowadzana jest na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (dalej: udu). W ramach ww. kontroli badaniu podlega zgodność działalności agenta z przepisami prawa.

Zakres i sposób badania poszczególnych obszarów w ramach kontroli agenta zależy od jego indywidualnych cech, w szczególności:

  • czy jest to osoba fizyczna, 
  • czy jest to podmiot prawa handlowego, 
  • czy jest to agent wyłączny, 
  • czy jest to agent działający na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń (w szczególności multiagent), 
  • czy jest to agent ubezpieczeniowy,
  • czy jest to agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające,
  • jakie produkty ubezpieczeniowe oferuje, 
  • jaka jest skala działalności (przypis składki),
  • jaki jest zasięg terytorialny działalności.

Kontrola może mieć charakter kompleksowy lub problemowy. Kontrola problemowa obejmuje swoim zakresem jeden lub więcej ze wskazanych poniżej obszarów.

W ramach kontroli kompleksowej agenta badaniu podlegają poniższe obszary jego działalności:

  1. organizacja działalności agencyjnej i dystrybuowane produkty ubezpieczeniowe, 
  2. rozwiązania organizacyjne służące zapobieganiu konfliktom interesów, tak aby nie miały one negatywnego wpływu na interesy klientów – w odniesieniu do agentów ubezpieczeniowych oferujących ubezpieczenia z grupy 3 działu I załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (dalej: uduir),
  3. współpraca z zakładami ubezpieczeń, w tym w zakresie zgłaszania zmian danych objętych wpisem do rejestru agentów,
  4. zasady wynagradzania agenta i osób fizycznych wykonujących czynności agencyjne (dalej: OFWCA),
  5. nadzór agenta nad OFWCA, 
  6. wypełnianie obowiązków szkoleniowych – w odniesieniu do agentów ubezpieczeniowych,
  7. tworzenie produktów ubezpieczeniowych,
  8. wykonywanie obowiązków informacyjnych na temat agenta (art. 22 udu), 
  9. dokonywanie analizy wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej, 
  10. przedstawianie klientowi obiektywnej informacji o produkcie ubezpieczeniowym z uwzględnieniem rodzaju produktu,
  11. rozpatrywanie reklamacji klientów.

I. Organizacja działalności agencyjnej i dystrybuowane przez agenta produkty ubezpieczeniowe

  1. regulacje wewnętrzne odnoszące się do organizacji procesu dystrybucji ubezpieczeń;
  2. rozwiązania techniczno-organizacyjne przyjęte przez agenta w zakresie wykonywania działalności agencyjnej;
  3. przestrzeganie przez agenta i osoby zobowiązane, o których mowa w art. 19 ust. 3 udu zakazów wskazanych w art. 25 udu, 
  4. spełnianie przez agenta i osoby zobowiązane, o których mowa w art. 19 ust. 3 udu wymogów określonych w art. 19 ust. 1 udu (zdolność do czynności prawnych, niekaralność, rękojmia, wykształcenie, egzamin), 
  5. sposób dystrybucji ubezpieczeń – kanały sprzedaży,
  6. produkty ubezpieczeniowe oferowane w poszczególnych kanałach sprzedaży,
  7. zasady dotyczące opłacania składki ubezpieczeniowej (art. 14 udu),
  8. materiały informacyjne i marketingowe stosowane w procesie dystrybucji (art. 7 ust. 3 i 4 udu), 
  9. obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej – w odniesieniu do agenta ubezpieczeniowego (art. 20 ust. 3 udu) oraz obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej lub umowa gwarancji ubezpieczeniowej – w odniesieniu do agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające (art. 20 ust. 4 udu).

II. Rozwiązania organizacyjne służące zapobieganiu konfliktom interesów (art. 15 udu) – tylko w odniesieniu do agentów ubezpieczeniowych oferujących ubezpieczenia z grupy 3 działu I załącznika do uduir

  1. zasady identyfikacji konfliktów interesu;
  2. zasady i procedury zarządzania konfliktem interesów tak, aby nie miały one negatywnego wpływu na interesy klientów;
  3. wprowadzone odstępstwa ze względu na zasadę proporcjonalności;
  4. zasady informowania klientów o konflikcie interesów.

III. Współpraca z zakładami ubezpieczeń, w tym w zakresie zgłaszania zmian danych objętych wpisem do rejestru agentów

  1. zasady współpracy z zakładami ubezpieczeń, 
  2. umowy agencyjne i pełnomocnictwa (art. 21 udu),
  3. produkty ubezpieczeniowe oferowane w imieniu poszczególnych zakładów ubezpieczeń,
  4. zgłaszanie zmian danych objętych wpisem do rejestru agentów.

IV. Zasady wynagradzania agenta oraz OFWCA (art. 7 ust. 2 udu)

  1. zasady wynagradzania agenta przez zakłady ubezpieczeń,
  2. zasady wynagradzania OFWCA.

V. Nadzór agenta nad OFWCA    

  1. zapewnienie spełniania przez OFWCA wymogów, o których mowa w  art. 19 ust. 1 i 2, 
  2. zapewnienie spełniania przez OFWCA wymogów, o których mowa w art. 25 udu,
  3. upoważnienie dla OFWCA do wykonywania czynności agencyjnych w imieniu agenta (art. 22 ust. 6 udu),
  4. nadzór nad wykonywaniem przez OFWCA czynności agencyjnych (art. 4 ust. 6 udu).

VI. Wypełnianie obowiązków dotyczących szkoleń zawodowych

  1. realizacja obowiązków szkoleniowych przez agenta będącego osobą fizyczną (art. 12 ust. 10 udu);
  2. realizacja obowiązku szkoleniowego przez OFWCA (art. 12 ust. 1 pkt 1 udu);
  3. realizacja obowiązku szkoleniowego przez inne osoby zobowiązane (art. 12 ust. 10 pkt 2 i 3 udu);
  4. zapewnienie przeprowadzenia szkolenia zawodowego, jego odpowiedniego poziomu merytorycznego oraz przeprowadzenia go przez osoby posiadające odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe, w tym szkolenia realizowane samodzielnie przez agenta (art. 12 ust. 5 udu).

VII. Tworzenie lub współtworzenie produktów ubezpieczeniowych (art. 11 udu oraz przepisy Rozdziału I i II Rozporządzenia delegowanego )

  1. produkty ubezpieczeniowe, dla których agent jest twórcą lub współtwórcą,
  2. zasady współpracy agenta z zakładem ubezpieczeń i rola agenta w procesie tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych,
  3. organizacja procesu tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych,
  4. organizacja nadzoru nad procesem tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych oraz osoby odpowiedzialne,
  5. organizacja kontroli prawidłowości procesu tworzenia i zatwierdzania produktów ubezpieczeniowych oraz osoby odpowiedzialne.

VIII. Wykonywanie obowiązków informacyjnych agenta 

  1. zakres informacji i moment ich udostępniania/przekazywania (art. 22 ust. 1-4 i ust. 6 udu),
  2. sposób i forma przekazywania informacji (art. 9 ust. 1 i ust. 3-8 udu).

IX. Analiza wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej  (art. 8 ust. 1 udu)

  1. sposób oraz forma przeprowadzenia analizy wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej (dalej: APK), 
  2. narzędzia wykorzystywane przez agenta do przeprowadzenia APK,
  3. informacje pozyskiwane od klienta w ramach APK i kryteria ich oceny w kontekście ustalania odpowiedniości produktu dla klienta (art. 8 ust. 3 udu).

X. Przedstawianie klientowi obiektywnej informacji o produkcie ubezpieczeniowym

  1. sposób i forma przekazywanych przez agenta obiektywnych informacji o produkcie ubezpieczeniowym (art. 9 ust. 1 pkt 1 i ust. 3-8 udu),
  2. zakres przekazywanych klientowi informacji o produkcie w odniesieniu do produktów, których przedmiotem są ryzyka wymienione w dziale II załącznika do uduir, ryzyka wymienione w dziale I grupa 3 oraz pozostałe ryzyka wymienione w dziale I przedmiotowego załącznika (art. 8 ust. 4, art. 22 ust. 1 uduir i Rozporządzenie delegowane PRIIP )
  3. termin przekazywania przez agenta obiektywnych informacji o produkcie ubezpieczeniowym (art. 8 ust. 1 udu)
XI. Reklamacje klientów dotyczące działalności dystrybucyjnej agenta 
  1. rejestr reklamacji;
  2. sprawy sądowe z udziałem agenta dotyczące roszczeń związanych z dystrybucją ubezpieczeń;
  3. udzielanie zakładom ubezpieczeń informacji o reklamacjach.