Pośrednicy kredytu hipotecznego - Komisja Nadzoru Finansowego

Data aktualizacji:

1.    Pośrednik kredytu hipotecznego – kto może nim zostać?

Zgodnie z art. 4 pkt 15 UoKH, pośrednik kredytu hipotecznego to przedsiębiorca  w rozumieniu art. 431 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: k.c.), niebędący kredytodawcą, który w ramach wykonywanej działalności gospodarczej lub zawodowej, za wynagrodzeniem w formie pieniężnej lub innej uzgodnionej formie korzyści finansowej: 

a)    przedstawia lub oferuje konsumentom umowy o kredyt hipoteczny, lub
b)    udziela konsumentom pomocy, podejmując prace przygotowawcze lub inne przedumowne działania administracyjne inne niż wymienione w lit. a, polegające na obsłudze dokumentów, w związku z umowami o kredyt hipoteczny, lub
c)    zawiera z konsumentami umowy o kredyt hipoteczny w imieniu kredytodawcy.

Zgodnie z art. 431 k.c., przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. 

Spółka cywilna nie może zostać zarejestrowana jako pośrednik kredytu hipotecznego, ponieważ nie jest podmiotem, któremu k.c. przyznaje zdolność prawną. W przypadku spółki cywilnej każdy ze wspólników, którego dotyczą przepisy o pośrednikach kredytu hipotecznego, powinien złożyć wniosek we własnym imieniu.

2.1    Jak zostać powiązanym pośrednikiem kredytu hipotecznego posiadającym zezwolenie KNF na działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego?

Chcąc zostać powiązanym pośrednikiem kredytu hipotecznego, który uzyskał zezwolenie KNF na prowadzenie działalności pośrednictwa, przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego przed Komisją Egzaminacyjną dla Pośredników Kredytu Hipotecznego działającą przy KNF. Informacje nt. egzaminu znajdują się na stronie internetowej KNF https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/egzaminy/Posrednicy_kredytu_hipotecznego/Informacje_dot_egzaminow_na_posrednika_kredytu_hipotecznego
Egzamin należy złożyć nie później niż na 2 lata przed dniem złożenia wniosku do KNF o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego (art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. d lub pkt 2 lit. a lub pkt 3 lit. a UoKH).

Wymóg złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu przed KNF nie obowiązuje osób, które ukończyły wyższe studia ekonomiczne lub prawnicze i uzyskały tytuł magistra (art. 49 ust. 2 UoKH).
Spełnienie wymogu złożenia egzaminu bądź posiadania odpowiedniego wykształcenia uprawnia  przedsiębiorcę do złożenia do KNF wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego. Do wniosku należy dołączyć: 

1)    informację, że Wnioskodawca będzie wykonywał działalność jako powiązany pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 4 pkt 16 lit. b i c UoKH,
2)    listę kredytodawców, na rzecz których działa powiązany pośrednik kredytu hipotecznego lub oświadczenie o zobowiązaniu się do przesłania takiej listy niezwłocznie po podpisaniu umów z kredytodawcami,
3)    oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, a także przez członków zarządu przedsiębiorcy będącego osobą prawną lub wspólników przedsiębiorcy nieposiadającego osobowości prawnej,
4)    aktualne zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności przedsiębiorcy – osoby fizycznej (lub członków jego zarządu w przypadku osoby prawnej bądź wspólników w przypadku spółki nieposiadającej osobowości prawnej) za przestępstwa, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. b UoKH (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe); zaświadczenie o niekaralności powinno być dostarczone w formie oryginalnego dokumentu papierowego lub jego kopii poświadczonej notarialnie, ewentualnie dokumentu w formie elektronicznej, tj. nierozpakowanego folderu zip zawierającego dwa pliki kodujące podpis oraz plik ze skanem zaświadczenia przesłanego na adres mailowy dsi@knf.gov.pl lub zapisanego na płycie bądź pendrive-ie),
5)    oświadczenie, że nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe,
6)    umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) lub umowę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, lub oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia jednej z ww. umów za szkody wyrządzone w związku z wykonywaną działalnością w zakresie  pośrednictwa kredytu hipotecznego,
7)    oświadczenie o spełnianiu przez personel wymagań, o których mowa w art. 49 ust. 1  pkt 1 lit a i b UoKH (posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych, brak prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo  przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe) lub oświadczenie o niezatrudnianiu personelu,
8)    wykaz wspólników lub członków zarządu (w przypadku przedsiębiorcy niebędącego osobą fizyczną),
9)    kopię odpisu uchwały Komisji Egzaminacyjnej dla Pośredników Kredytu Hipotecznego o zaliczeniu egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego lub dyplom potwierdzający ukończenie wyższych studiów ekonomicznych lub prawniczych i uzyskanie tytułu magistra (oryginał dyplomu lub jego odpisu bądź kopia dyplomu poświadczona notarialnie),
10)    aktualny wydruk z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) lub odpis z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Do wniosku załączyć również należy dowód uiszczenia opłaty skarbowej od zezwolenia. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, wyrażonym w piśmie z dnia 27 lipca 2017 r. wobec braku w III części załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1000) odrębnej stawki od wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego, podlega ono opłacie skarbowej w wysokości 616 zł, stosownie do ust. 44 pkt 1 części III ww. załącznika, przewidzianej od innych niż wymienione w niniejszym załączniku zezwoleń na wykonywanie działalności gospodarczej.

Opłatę skarbową w wysokości 616 zł należy uiścić na rachunek Urzędu Miasta Warszawy, Centrum Obsługi Podatnika, ul. Obozowa 57, 01-161 Warszawa, nr rachunku: 21 1030 1508 0000 0005 5000 0070, tytuł wpłaty: opłata skarbowa od wniosku o zezwolenie dla pośrednika kredytu hipotecznego. 

Wzór formularza wniosku o wydanie zezwolenia dostępny jest na stronie internetowej KNF -  https://www.knf.gov.pl/komunikacja/wnioski_formularze

Do korespondencji z UKNF rekomendujemy korzystanie z elektronicznej skrzynki podawczej (ESP) na platformie ePUAP: /2447pvjake/SkrytkaESP. Doręczenie za pośrednictwem ESP jest najszybszym sposobem przekazania korespondencji oraz gwarantuje podmiotowi składającemu uzyskanie potwierdzenia doręczenia.

2.2    Jak zostać powiązanym pośrednikiem kredytu hipotecznego powiązanym wyłącznie z jednym kredytodawcą?

Wniosek o dokonanie wpisu pośrednika kredytu hipotecznego powiązanego wyłącznie z jednym kredytodawcą składa do KNF kredytodawca (art. 57 ust. 7 UoKH). Wszystkich formalności związanych z dostarczeniem niezbędnych do rozpoczęcia działalności dokumentów pośrednik dokonuje bezpośrednio z kredytodawcą. KNF przyjmuje wniosek kredytodawcy i dokonuje wpisu pośrednika kredytu hipotecznego zgłoszonego w tym trybie w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Działalność w charakterze pośrednika kredytu hipotecznego działającego na rzecz wyłącznie jednego kredytodawcy nie wymaga od przedsiębiorcy uzyskania zezwolenia KNF.
Dokonanie przez KNF wpisu pośrednika kredytu hipotecznego powiązanego z jednym kredytodawcą do działu I rejestru pośredników kredytowych nie podlega opłacie.

3.    Wydanie zezwolenia lub odmowa wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego

Zgodnie z art. 51 UoKH, zezwolenie bądź odmowa wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego, jest wydawane przez KNF w drodze decyzji administracyjnej, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. KNF z urzędu dokonuje wpisu do rejestru pośredników kredytowych z dniem wydania zezwolenia.

Komisja Nadzoru Finansowego wydaje zezwolenie, jeżeli przedsiębiorca spełnia następujące warunki:
1)    osoba fizyczna:

-    posiada zdolność do czynności prawnych,
-    nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe,
-    posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
-    złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego, nie później niż 2 lata przed dniem złożenia wniosku,
-    złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1 UoKH,
-    personel pośrednika spełnia warunki, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1  lit. a i b UoKH,
-    nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec niego postępowanie upadłościowe;

2)    osoba prawna:

-    członkowie zarządu posiadają zdolność do czynności prawnych,
-    członkowie zarządu nie byli prawomocnie skazani za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe,
-    członkowie zarządu posiadają co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
-    członkowie zarządu złożyli z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego, nie później niż 2 lata przed dniem złożenia wniosku,
-    złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1,
-    personel spełnia warunki, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. a i b UoKH,
-    nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe;

3)    spółka nieposiadająca osobowości prawnej:

-    wspólnicy posiadają zdolność do czynności prawnych,
-    wspólnicy nie byli prawomocnie skazani za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe,
-    wspólnicy posiadają co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
-    wspólnicy złożyli z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego, nie później niż 2 lata przed dniem złożenia wniosku,
-    złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1,
-    personel spełnia warunki, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. a i b UoKH,
-    nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe.

Brak spełnienia  przez przedsiębiorcę któregokolwiek z ww. warunków obliguje Komisję Nadzoru Finansowego do odmowy wydania zezwolenia na prowadzenie przez tego przedsiębiorcę działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego.

UKNF przypomina wnioskodawcom o spoczywającym na przedsiębiorcy obowiązku uwzględnienia w opisie przedmiotu działalności gospodarczej we właściwych rejestrach (CEIDG albo KRS) odpowiednich kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – odzwierciedlających prowadzoną działalność, polegającą na pośrednictwie kredytowym w zakresie kredytów hipotecznych. 

4.    Zmiana wpisu

Informacje o pośrednikach kredytu hipotecznego zawarte w rejestrze, z różnych względów, muszą czasem ulec zmianie, np. przedsiębiorca zmienia nazwę, adres wykonywania działalności gospodarczej, zmieniają się wspólnicy, lub członkowie zarządu pośrednika.
O zmianie danych objętych wpisem do rejestru pośrednik kredytu hipotecznego informuje Komisję Nadzoru Finansowego niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zaistnienia tych zmian (art. 64 ust. 1 UoKH).
Zmiany danych objętych wpisem do rejestru dotyczące pośrednika kredytu hipotecznego powiązanego z jednym kredytodawcą zgłasza Komisji Nadzoru Finansowego niezwłocznie kredytodawca, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zaistnienia tych zmian (art. 64 ust. 2 UoKH).
Do zgłaszania zmian we wpisie nie przewidziano formularza. Zawiadamiający formułuje stosowną informację indywidualnie. 

5.    Wykreślenie pośrednika kredytu hipotecznego z rejestru

Wykreślenie pośrednika kredytu hipotecznego z rejestru następuje w wyniku cofnięcia przez Komisję Nadzoru Finansowego zezwolenia (art. 65 ust. 1 UoKH).
Zgodnie z art. 74 UoKH Komisja Nadzoru Finansowego cofa zezwolenie, w przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego:
1)   zrzeka się zezwolenia (cofnięcie zezwolenia i wykreślenie z rejestru na wniosek pośrednika kredytu hipotecznego) lub nie prowadził działalności pośrednictwa kredytu hipotecznego przez okres 6 miesięcy;

Wzór formularza wniosku o cofnięcie zezwolenia dostępny jest na stronie internetowej KNF - https://www.knf.gov.pl/komunikacja/wnioski_formularze

2)   uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów lub w inny sposób niezgodny z przepisami ustawy;
3)   nie spełnia wymogów, na podstawie których zezwolenie zostało udzielone;
4)   rażąco lub uporczywie narusza przepisy ustawy.
Cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej, po wydaniu której Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie wykreśla podmiot z rejestru pośredników kredytowych.

Wykreślenie z rejestru pośrednika kredytu hipotecznego powiązanego z jednym kredytodawcą następuje w sytuacji:

-    złożenia przez kredytodawcę wniosku o wykreślenie powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego z rejestru pośredników kredytowych,
-    otrzymania przez KNF wniosku od pośrednika kredytowego o wykreślenie go z rejestru, gdyż przestał spełniać warunek działania na rzecz wyłącznie jednego kredytodawcy; wniosek taki pośrednik zobowiązany jest złożyć w terminie 7 dni od dnia, w którym przestał spełniać warunek wyłącznego działania na rzecz jednego kredytodawcy (art. 65 ust. 3 UoKH).