Komisja Nadzoru Finansowego wydała 24 czerwca 2022 r. decyzję nakładającą na AgioFunds Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA z siedzibą w Warszawie („Towarzystwo”)

• karę pieniężną w wysokości 1 500 000 zł za:

a)    brak sprawowania bieżącego nadzoru nad wykonywaniem przez podmiot trzeci powierzonych czynności w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym ARIONN Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (obecnie: ARIONN FIZ w likwidacji; „ARIONN FIZ”, „Fundusz”), co stanowiło naruszenie art. 45a ust. 4a ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi („ustawa”),

b)    prowadzenie działalności w zakresie zarządzania ARIONN FIZ w sposób nierzetelny, nieprofesjonalny i niezapewniający zachowania należytej staranności, co stanowiło naruszenie art. 48 ust. 2a pkt 2 ustawy,

c)    wykonywanie działalności w zakresie nadzoru nad zarządzaniem przez podmiot trzeci portfelem inwestycyjnym ARIONN FIZ, z naruszeniem interesów uczestników Funduszu, co stanowiło naruszenie art. 10 ustawy,

w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 27 października 2019 r.

W trakcie zarządzania portfelem inwestycyjnym ARIONN FIZ przez spółkę, której Towarzystwo zleciło zarządzanie („zarządzający”), dochodziło do nieprawidłowości w ramach bieżącego nadzoru Towarzystwa nad zarządzającym.

a)    Towarzystwo nie weryfikowało merytorycznie dokumentacji dotyczącej transakcji Funduszu, nie analizowało ani nie akceptowało decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez zarządzającego. Tymczasem decyzje inwestycyjne, badane w toku postępowania, nie stanowiły wystarczającego uzasadnienia dla dokonania przez Fundusz lokat. Towarzystwo nie zgłaszało zastrzeżeń do transakcji Funduszu przeprowadzonych w oparciu o te decyzje.

b)    Towarzystwo nie wykonywało czynności analitycznych i kontrolnych w zakresie lokat spółek portfelowych Funduszu. Nie analizowało działalności tych spółek ani ich poszczególnych transakcji, jak również metod, sposobu ich finansowania czy ich sytuacji finansowej. Towarzystwo uznało, że nadzór w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym Funduszu nie obejmuje działalności prowadzonej za pośrednictwem spółek celowych.

c)    W okresie, do którego odnosi się decyzja Komisji, Towarzystwo przeprowadziło tylko jedną kontrolę dotyczącą realizacji obowiązków zarządzającego i skontrolowało niewielką ich część. Kontrola ta w minimalnym zakresie dotyczyła działalności inwestycyjnej Funduszu. 

Stwierdzone nieprawidłowości wskazują na nieskuteczność przyjętego przez Towarzystwo modelu nadzoru nad czynnościami powierzonymi zarządzającemu. Częstotliwość i zakres kontroli nie były wystarczające do zapewnienia skutecznego nadzoru nad zarządzającym. Nie dostarczały one Towarzystwu bieżących i kompleksowych informacji na temat sposobu wykonywania powierzonych mu czynności. 

W interesie uczestników ARIONN FIZ była pełna i aktualna wiedza Towarzystwa dotycząca zawieranych transakcji, przepływów finansowych w ramach struktury aktywów Funduszu oraz transakcji i bieżącej sytuacji spółek portfelowych Funduszu, która przekłada się na sytuację finansową Funduszu. Brak pełnej i aktualnej wiedzy po stronie Towarzystwa nie zapewniał należytego poziomu ochrony interesów inwestorów, gdyż mógł przekładać się na brak odpowiednich działań, podejmowanych we właściwym czasie, tak, aby zapewnić ochronę ich interesów.

***

Towarzystwo funduszy inwestycyjnych, wypełniając swoje zadania w ramach zarządzania funduszami, powinno działać rzetelnie, profesjonalnie i z zachowaniem należytej staranności. Nadzór nad podmiotem, któremu powierzono czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym Funduszu stanowił istotny element zarządzania Funduszem. Towarzystwo powinno samodzielnie i niezależnie od innych podmiotów związanych z funduszami, podejmować aktywne działania w celu ochrony interesów uczestników funduszy, aby móc właściwie realizować przypisaną mu funkcję. Działalność towarzystwa funduszy inwestycyjnych wykonywana profesjonalnie przyczynia się do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego. Towarzystwo nie może ograniczać się wyłącznie do formalnej oceny i monitorowania obiegu dokumentów dotyczących zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu, dokumentów spółek portfelowych ani do koordynowania procesu zarządzania od strony organizacyjnej czy pośredniczenia w wymianie informacji.

Obowiązkiem towarzystwa funduszy inwestycyjnych jest bieżący nadzór nad czynnościami powierzonymi zarządzającemu. Przez cały czas trwania zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu przez inny podmiot, towarzystwo funduszy inwestycyjnych pozostaje odpowiedzialne za właściwe wykonanie przekazanych zadań, w tym za wykonywanie ich zgodnie z przepisami i interesem uczestników funduszy. Nadzór nad powierzonymi przez dane towarzystwo czynnościami powinien być sprawowany w trybie ciągłym i powinien on mieć charakter kompleksowy. Powinien obejmować wszystkie powierzone czynności w sposób dostosowany do profilu działalności i jej zakresu. Nie tylko poprzez zapewnienie sobie odpowiednich narzędzi nadzorczych, ale również przez faktyczne, bieżące, rzetelne i profesjonalne sprawowanie nadzoru, towarzystwo funduszy inwestycyjnych zapewnia sobie możliwość wykrywania, we właściwym czasie, nieprawidłowości i reagowania na nie na bieżąco, w trosce o należytą ochronę interesów uczestników funduszy. Wykonując swoje zadania, towarzystwo funduszy inwestycyjnych ma obowiązek działać w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego. Interes ten jest wartością nadrzędną, podlegającą szczególnej ochronie, a wszelka działalność towarzystwa funduszy inwestycyjnych powinna zmierzać do jej realizacji. Towarzystwo, podejmując czynności, powinno zatem uwzględniać główny cel, jakim jest ochrona aktywów wniesionych przez uczestników funduszu inwestycyjnego.

Maksymalny wymiar kary pieniężnej w tej sprawie wynosi 5 000 000 zł.