Projekt współpracy bliźniaczej nr MD14/ENP/FI/17 pomiędzy Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego a Narodową Komisją Rynków Finansowych Republiki Mołdawii - Komisja Nadzoru Finansowego

Projekty pomocowe UE

Projekt współpracy bliźniaczej nr MD14/ENP/FI/17 pomiędzy Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego a Narodową Komisją Rynków Finansowych Republiki Mołdawii

Data aktualizacji:

W okresie od sierpnia 2015 do listopada 2017 r. UKNF pomyślnie zrealizował projekt współpracy bliźniaczej (ang. twinning) na rzecz Narodowej Komisji Rynków Finansowych Republiki Mołdawii (MD14/ENP/FI/17) „Rozwój i konsolidacja zdolności organizacyjnych i instytucjonalnych Narodowej Komisji Rynków Finansowych w obszarze regulacji i nadzoru ostrożnościowego”.

Charakterystyka projektu

Projektodawca: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF).

Beneficjent: Narodowa Komisja Rynków Finansowych Republiki Mołdawii (National Commission for Financial Markets of the Republic of Moldova - NCFM), niezależny organ administracji, odpowiedzialny za zapewnienie stabilności, przejrzystości, bezpieczeństwa i efektywności pozabankowego sektora finansowego w Mołdawii.

Informacje o źródłach finansowania projektu MD14/ENP/FI/17
Projekt został sfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI).

Urząd KNF, wybrany, zgodnie z decyzją Delegatury UE dla Mołdawii, ma wykonawcę projektu, odpowiadał za realizację założeń projektu i budżet w wysokości ok. 1,2 mln euro.

Beneficjentem i odbiorcą projektu była Narodowa Komisja Rynków Finansowych Republiki Mołdawii, której pracownicy odgrywali kluczową rolę w realizacji wszystkich komponentów działań projektowych.

Cel projektu
Celem projektu było opracowanie i wdrożenie Systemu Nadzoru Opartego na Analizie Ryzyka dla pozabankowych uczestników rynku finansowego Mołdawii. Wspólne działania ekspertów polskiego i mołdawskiego nadzoru, przy wsparciu UE, dążyły do zapewnienia odpowiednich i skutecznych regulacji nadzorczych w Mołdawii, zgodnie z przepisami UE i najlepszymi praktykami, w celu umożliwienia regulacji ostrożnościowej i nadzoru w zakresie:

  • sektora rynku kapitałowego i funduszy inwestycyjnych; 
  • sektora firm ubezpieczeniowych; 
  • sektora stowarzyszeń oszczędnościowych i kredytowych oraz funduszy emerytalnych.

Zakres i rezultaty projektu
Podczas 2 lat realizacji projektu, wspólne działania polskiego i mołdawskiego nadzoru przy jednoczesnym wsparciu UE koncentrowały się wokół:

  • wzmocnienia funkcji nadzorczej NCFM i zdolności w zakresie regulacji rynków pozabankowych zgodne z dorobkiem prawnym UE i najlepszymi praktykami; 
  • rozwoju systemu nadzoru opartego na analizie ryzyka, przeznaczonego dla uczestników pozabankowych rynków finansowych w celu zapewnienia integralności i stabilności systemu finansowego Mołdawii; 
  • świadczenia pomocy w tworzeniu skutecznych mechanizmów nadzoru w celu ochrony inwestorów i beneficjentów pozabankowych usług finansowych, a także wspierania rozwoju pozabankowych rynków finansowych Mołdawii.

Cel ogólny Projektu został w pełni osiągnięty dzięki efektywnej współpracy pomiędzy pracownikami polskiego i mołdawskiego organu nadzoru. W ramach Projektu, w okresie od września 2015 do sierpnia 2017, w celu efektywnego i kompleksowego realizowania założeń Projektu, przeprowadzono 72 różnego rodzaju działania projektowe w formie krótkoterminowych misji eksperckich, w tym osiem komitetów sterujących w Kiszyniowie oraz 5 wizyt studyjnych przedstawicieli Beneficjenta w Polsce. W Mołdawii odbyły się łącznie 62 misje eksperckie, w których wzięło udział 86 krótkoterminowych ekspertów, w tym 78 ekspertów UKNF. W niektórych misjach polscy eksperci byli wspierani przez krótkoterminowych ekspertów ad hoc właściwych tematycznie instytucji (Krajowego Depozyty Papierów Wartościowych, Towarowej Giełdy Energii, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego i Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego). Działania projektowe obejmowały przeprowadzenie przeglądu regulacji, analizy luk prawnych, interaktywne szkolenia i warsztaty szkoleniowe, konsultacje eksperckie i koncentrowały się na transferze know-how, doświadczeń, dobrych praktyk wynikających z dorobku prawnego UE oraz polskiego w zakresie nadzoru rynku kapitałowego, ubezpieczeniowego, SKOK-ów i funduszy emerytalnych, wraz z opracowaniem i udostępnieniem dla nadzoru mołdawskiego ponad 100 dokumentów projektowych do wykorzystania w praktyce nadzorczej, takich jak raporty z zaleceniami, wytyczne, poradniki, materiały warsztatowe oraz opracowania pomocnicze ze wzorami szablonów, do wykorzystania do wsparcia realizacji zadań nadzorczych. 

Działania projektowe były realizowane w ramach czterech następujących komponentów:

Komponent 1. Wzmocnienie zdolności operacyjnych i instytucjonalnych Narodowej Komisji Rynków Finansowych
Celem Komponentu 1 było wzmocnienie zdolności operacyjnych i instytucjonalnych NCFM oraz rozwój wewnętrznych reguł i procedur NCFM zgodne z najlepszymi praktykami UE.

Działania w ramach Komponentu 1 koncentrowały się głównie na przeglądzie i ocenie odpowiednich mołdawskich przepisów przyznających Narodowej Komisji Rynków Finansowych uprawnienia nadzorcze w określonych obszarach nadzoru, jak również na przeglądzie możliwości NCFM w zakresie nadzoru obrotu, w tym danych rynkowych, elektronicznego systemu nadzoru i procedur nadzoru. Polscy eksperci zbadali również istniejące w NCFM, wewnętrzne zasady kontroli na miejscu i w terenie w odniesieniu do UCITS i firm inwestycyjnych, sektora ubezpieczeń i emerytalnego. Misje wybranych ekspertów były również poświęcone ustanowieniu nadzoru opartego na ocenie ryzyka w odniesieniu do sektora ubezpieczeń, przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, współpracy międzynarodowej i wymiany informacji z zagranicznymi organami regulacyjnymi oraz problematyce audytu wewnętrznego. Ponadto, zostały opracowane wytyczne wykrywania i śledzenia przypadków nadużyć i manipulacji na rynku oraz wytyczne dotyczące transakcji z wykorzystaniem informacji poufnych na rynku kapitałowym. Podsumowanie Komponentu 1 nastąpiło podczas wizyty studyjnej organizowanej w Polsce, poświęconej praktycznym aspektom nadzoru pozabankowych rynków finansowych.

Komponent 2. Rynek kapitałowy i fundusze inwestycyjne
Celem komponentu 2 było wzmocnienie zdolności operacyjnych i instytucjonalnych NCFM w zakresie nadzoru i regulacji sektora rynku kapitałowego i funduszy inwestycyjnych.

W ramach komponentu 2 nacisk został położony na przeglądzie właściwych aktów prawnych UE dotyczących rynku kapitałowego w zakresie przedsiębiorstw inwestycyjnych i przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania - działalność UCITS, wymogów po transakcyjnych, infrastruktury rynku, procesu kontroli i zatwierdzenia prospektów emisyjnych, nadużyć na rynku i nadzoru nad obrotem, przejrzystości rynku, aspektów ofert przejęcia, jak również systemu rekompensat dla inwestorów. Ponadto, został przeprowadzony przegląd ram prawnych dotyczących ofert publicznych i dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym. Część działań poświęcona została wymogom adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych, MTF i innym rodzajom systemu obrotu, metodologii oraz technikom wyceny aktywów spółek. Polscy eksperci skierowali również uwagę na podnoszenie świadomości i poprawę publicznego zaufania w odniesieniu do rynku kapitałowego. Końcowym działaniem w ramach 2 komponentu była wizyta studyjna w Polsce w zakresie nadzoru opartego na analizie ryzyka uczestników rynku kapitałowego i przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Komponent 3. Zakłady ubezpieczeń
Celem komponentu 3 było wzmocnienie zdolności operacyjnych i instytucjonalnych NCFM w zakresie nadzorowania i regulowania sektora firm ubezpieczeniowych.

Działania w ramach komponentu 3 rozpoczęły się od wsparcia eksperckiego w odniesieniu do problematyki  opracowywania minimalnych standardów systemu wczesnego ostrzegania w odniesieniu do zakładów ubezpieczeń i nadzoru opartego na analizie ryzyka podmiotów sektora ubezpieczeń. Pozostałe działania polskich ekspertów w ramach tego komponentu skierowane były na rozwój planów awaryjnych przeznaczonych dla firm ubezpieczeniowych, wzmocnienie ochrony konsumentów i procedur polubownego rozstrzygania sporów, przegląd minimalnych wymagań dotyczących dokumentacji wewnętrznej w zakresie ubezpieczeń, jak również wymagania sprawozdawcze. W pewnym zakresie, eksperci zajmowali się systemami ubezpieczeń OC oraz analizą biznes planu firmy ubezpieczeniowej. Ponadto, odbyły się warsztaty na temat historii i celów systemu Wypłacalność II oraz wizyta studyjna w Polsce skoncentrowana wokół podsumowania komponentu 3, w tym w odniesieniu do kontroli firm ubezpieczeniowych opartej na analizie ryzyka.

Komponent 4. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe i fundusze emerytalne
Celem komponentu 4 było wzmocnienie zdolności operacyjnych i instytucjonalnych NCFM w zakresie nadzorowania i regulowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) i sektora funduszy emerytalnych.

Ostatni komponent projektu został poświęcony spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowych i funduszom emerytalnym. W ramach tego komponentu, polscy eksperci przeprowadzili konsultacje eksperckie z warsztatami na temat systemu wczesnego ostrzegania oraz zasad nadzoru SKOK-ów w Polsce. Część działań została poświęcona oszczędnościowym funduszom gwarancyjnym i funduszom płynnościowym dla SKOK-ów, wymaganiom sprawozdawczym wobec SKOK-ów. W odniesieniu do sektora funduszy emerytalnych, eksperci przeprowadzili przegląd prawodawstwa wtórnego w zakresie przepisów ogólnych i zagadnień związanych z inwestycjami funduszy emerytalnych, a także opracowali zalecenia dotyczące kontroli podmiotów działających na rynku funduszy emerytalnych. Komponent 4 został zakończony dwoma wizytami studyjnymi w Polsce, skupionymi odpowiednio na praktykach nadzorczych w odniesieniu do SKOK-ów oraz funduszy emerytalnych.

Wszystkie działania zawarte w wymienionych czterech komponentach, w tym dwie uzupełniające misje eksperckie, zostały przeprowadzone zgodnie z zakresem określonym w umowie współpracy bliźniaczej, w ścisłej współpracy ze stroną mołdawską.

Wkład pracy wniesiony przez ekspertów umożliwił przygotowanie zbliżenia opracowywanych uregulowań prawnych w Mołdawii do prawodawstwa unijnego w zakresie rynku finansowego. Dzięki przekazanej wiedzy i doświadczeń polskiego nadzoru oraz opracowanych praktycznych materiałów działanie nadzoru pozabankowego Mołdawii zostało wzmocnione w zakresie wprowadzanych uregulowań sektora finansowego jak również jego funkcji nadzorczych sprawowanych wobec rynku.

Przy wsparciu eksperckim UKNF zakładane cele i rezultaty projektu, dotyczące wzmocnienia zdolności organizacyjnych i instytucjonalnych nadzoru pozabankowego Mołdawii w obszarze regulacji i nadzoru ostrożnościowego, zostały pomyślnie osiągnięte. Raport końcowy z realizacji projektu, wraz z finalnym rozliczeniem finansowym, został zaakceptowany bez zastrzeżeń przez Delegaturę UE dla Mołdawii w dn. 14 lutego 2018 roku.

Kontakt:
Joanna Lipowczan
Menedżer Projektu
Naczelnik Wydziału Pomocy Technicznej
Departament Analiz i Współpracy z Zagranicą, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego
tel. (+48) 022 262 51 50
e-mail: joanna.lipowczan@knf.gov.pl